Magpasakop sa Padya Hubon Manunulat 2016

PADYA HUBON MANUNULAT 2016
HILIGAYNON FLASH FICTION WRITING CONTEST

CONTEST RULES
1. The contest is open from September 20, 2016 to October 15, 2016, to all Filipino citizens, of all ages, except members of the Hubon Manunulat and organizers of the Iloilo Taboan 2016.
2. Only one original entry shall be submitted and it must contain at least 100-150 words only. The theme is open and free.
3. The entry must include only the pen name of the author. It must be in a PDF File, double-spaced, and on an 8 ½ x 11 inches bond paper. It should have a one-inch margin on all sides. The allowable font styles are the following: Calibri, Times New Roman, or Tahoma. Font size should be 12.
4. Entry must be submitted through the email: iloilotaboan2016@gmail.com on or before the midnight of October 15, 2016. Entry is considered official once the author receives a confirmation email from Hubon Manunulat.
5. Only one entry will be declared winner on the 22nd of October 2016 during the Iloilo Taboan 2016 at Casa Real.
6. The winner will receive a PhP4,000.00 cash prize and a certificate.
7. Absence during the awarding ceremonies shall mean forfeiture of the prize.
8. The decision of the board of judges shall be final and irrevocable.
9. For inquiries, you may contact these numbers: +639054305165 or +639219489319.

PADYA HUBON MANUNULAT 2016
HUGOT HILIGAYNON WRITING CONTEST

CONTEST RULES
1. The contest is open from September 20, 2016 to October 15, 2016 to all Filipino citizens, of all ages, except members of the Hubon Manunulat and organizers of the Iloilo Taboan 2016.
2. Unlimited entries may be submitted. Each entry must contain at least three to five sentences. The theme is open and free.
3. The entry/ies must contain only the pen name of the author.
4. The entry/ies must be submitted through the email: iloilotaboan2016@gmail.com on or before October 15, 2016. Entry/ies are considered official once the author receives a confirmation email from Hubon Manunulat.
5. Only one winning entry will be declared on the 22nd of October 2016 during the Iloilo Taboan 2016 at Casa Real.
6. The winner will receive a PhP1,000.00 cash prize and a certificate.
7. Absence during the awarding ceremonies shall mean forfeiture of the prize.
8. The decision of the board of judges shall be final and irrevocable.
9. For inquiries, you may contact these numbers: +639054305165 or +639219489319.

Mangin Kabahin sang Iloilo Taboan 2016!

Sa palaabuton nga ika-21 kag 22 sang Oktubre 2016, pagahiwaton sa syudad sang Iloilo ang pinakadako nga literary event sa Bisayas Nakatundan: ang Iloilo Taboan 2016: West Visayan Literary Festival.

Kaupod sang National Commission for Culture and the Arts, University of San Agustin, kag Kasingkasing Press, pangunahan sang Hubon Manunulat ang pag-organisa sang Iloilo Taboan 2016.

Yari ang kumpleto nga programa:

October 21, 2016 (Friday)
Venue: Dr. Josefa Castro Audio Visual Hall, University of San Agustin

8:00 A.M.
Opening of Book Fair

9:30-10:30 A.M.
Lecture 1: Traditional and Contemporary Forms in West Visayan Literature by Dr. Leoncio Deriada, Professor Emeritus of UP Visayas and Gawad CCP para sa Sining Awardee

Reactor: Dr. John Barrios

10:30-11:30 A.M.
Lecture 2:
Publication History of Contemporary West Visayan Literature by Dr. John Iremil E. Teodoro, De La Salle University

Reactor: Dr. Alice Tan-Gonzales

11:30 A.M.-12:00NN
OPEN FORUM
Moderator: Dr. Jesus C. Insilada

2:00-5:00 P.M.
Screening of Elvert Banares’ short films
Venue: Iloilo Cinematheque

October 22, 2016 (Saturday)
Venue: Casa Real Gallery, Iloilo City

9:00 A.M. to 7:30 P.M.
Book Fair

5:00-7:30 P.M.
Cultural Show

Invocation
USA Little Theater

Message
Dr. Isidoro M. Cruz

Performance
USA Little Theater

Poetry
Erwin S. Sustento
Jesus C. Insilada
John Iremil E. Teodoro

Book Presentation
Alice Tan-Gonzales
Melchor F. Cichon
Alain Russ Dimzon

Announcement of Winners for Padya Hubon Manunulat 2016

Kasingkasing Press Book Launch

Spoken Word
Melecio Turao
Norman Darap
Early Sol Gadong
Karla Quimsing

Closing Number
Danielle Pijuan

****************************************
OFFICIAL EMAIL FOR ILOILO TABOAN 2016:
iloilotaboan2016@gmail.com

OFFICIAL HASHTAGS FOR ILOILO TABOAN 2016:
#IloiloTaboan2016
#WestVisayanLiteraryFestival
#HubonManunulat

OFFICIAL FACEBOOK PAGE FOR ILOILO TABOAN 2016:
https://www.facebook.com/iloilotaboan2016

Kabay gid nga makatambong ka sa sini nga hitabo!

Pagbasa ni Noel G. De Leon: Sanday Tay Alib kag Tay Amar

Yari si Noel G. De Leon sa pagbasa sang bahin sang iya malip-ot nga sugilanon para sa mga bata, Sanday Tay Alib kag Tay Amar.

Gindibuho ni Marrz Capanang ang libro nga ini nga ginbalhag sang Kasingkasing Press.

BUKAYO ni Agnes Españo - Dimzon

Bukayo ang ginhalinan sang tanan. Nagbasa kami sa klase sing isa ka malip-ot nga sugilanon nga ang tig-ulo “Bukayo.” Ginsulat ini ni Mark Anthony Orquejo sang Antique. Cheesy nga love story, indi madalom ang tema kag bagay lang pangkilig sang mga kabataan sa high school. May isa ka inosente nga estudyante ang namangkot.

‘Ma’am, ano ang bukayo?”

Laragway sang bukayo.

Jesus Maria! Husto gid man ang ginhimo namon nga isulod ang subject nga Hiligaynon sa Creative Writing curriculum sa amon eskwelahan. Ngaa? Kay tungod wala labot sa pinitla na ang panghambal sang mga kabataan sang aton pulong subong, nagakadula pa gid sila sa mga bagay naangot sa aton pang-adlaw-adlaw nga pangabuhi. Bukayo gid lang, indi na makilala? Hay maan.

Gani…

“Ma schedule kita sang walk around the city, sa mga dumaan nga bahin sang siyudad. Gusto niyo man?”

“Yes ma’am! Yes ma’am!” The interest is alive and well, at least.

“Gusto niyo man makita, wala labot sa baligyaan sang bukayo, kon diin mahimo magbakal sang lumay o love potion nga ginatawag?”

“Yes ma’am, yes ma’am!” Well…

Nahibal-an ko nga wala sang lumay nga ginabaligya sa side walk, apang ginhambal ko nga mangita kami. Nahibal-an ko nga may mga crush na sila nga gusto gid nila lumayon. Lol!

“Malantaw ta liwat ‘Sonata’ sa Cinematheque, ma‘am.” Ang Sonata pelikula nga gin-direct ni Peque Gallaga nahanungod sa kabuhi sang sadto anay isa ka diva nga umalamba nga nalipasan na sang panahon. Nagapakita ini kon paano sya nakatibawas sa iya masubo nga kahimtangan sa bulig sang isa ka bata nga lalake nga nangin abyan kag inspirasyon niya sa pagbag-o. Ang pelikula nagapakita man sang pangabuhi sang mga hasyindero kag sang ila mga kabulig sa malagpad nga kadutaan sang Negros. Nalantaw na namon ini nga pelikula sang nagligad nga summer workshop, apang daw gusto pa gid nila kuno maghibi liwat bangod masubo ang katapusan sini. Nalumos ang bata, kag napatay. Ti, hala sige. Ginyuhom-yuhom ko lang ang akon kalipay.

Ang Iloilo Cinematheque sa Dalan Solis, Iloilo City Proper.

“Maayo man makakita kamo sang pangabuhi nga wala sang SM kag Jollibee.”

Gin-isip namon ang posible nga galastuhan – sine P50 (kay 50% discount ang mga estudyante kon maglantaw sang sine sa Cinematheque), panyaga P100 (plano namon magkaon sa Kong Kee, isa ka dumaan nga Chinese restaurant sa Calle Real), snacks kag plete P50.

“Pamangkot sa mga ginikanan ninyo karon magpauli kamo kon sugot sila maghatag sa inyo sang P200 para sa aton plano. We set the date this coming Thursday. We leave the campus at 9am. Wear appropriate clothes.”

“Yes, ma’am!”

Buko namon maglibot anay sa tanan nga kaladtuan, pagkatapos manyaga sa Kong Kee, kag maglantaw sang sine sa Iloilo Cinematheque mag 1:30 sang hapon. Mabalik kami sa bulothuan pagkatapos.

Huwebes, alas sais sang aga, nagtext ang amon head teacher. May maabot nga bisita nga taga-DepEd. Dapat yara kami sa school kay ma observe sya sang amon klase.

Patay kang bata ka. Mautod ang biga namon sini.

Pag-abot ko sa school mga 8:30 sang aga, siyempre ara na nagahulat ang kabataan. Didto kami nagderetso sa CW studio kag ginplanohan ang mahimo nga himuon. Aga kuno maabot ang bisita.

“Basi temprano pa man matapos. Mahimo pa kita magdayon sa aton field trip.”

Nag-abot ang alas onse. Wala gihapon ang bisita. Wise na ang taga-DepEd subong. Gusto nila kibuton ang mga eskwelahan nga ila ginabisitahan. Apang kinahanglan ko na magdesisyon. Nagpangabay ako sa amon head teacher nga pasugtan na kami maglakat, kag ang iban nga klase na lang ang magdemo para sa bisita. Nagpasugot sya, sa kondisyon nga dapat kompleto ang amon balon – ang waiver nga ginpirmahan sang mga ginikanan. May isa gid nga natabis. Gusto ko gid tani updon si Toto Cydrick bangod bag-o lang sya nagsaylo diri sa Iloilo gikan sa Negros. Apang ti kay masami na gid man ang pagkamalipaton sang bata. Masami sya ginatuyo. Nagpulaw naman siguro sang hampang computer games kon gab-i. May mga leksyon nga kinahanglan matun-an man niya, indi lang ang halin sa field trip nga ini. Ti nagpabilin gid sya. Nasuboan ako para sa iya, apang pat-od nga sa masunod nga field trip indi na gid niya pagkalimtan ang iya waiver. J

Ginbaliskad namon ang itinerary. Manyaga anay kami – indi sa Kong Kee kundi sa Dainty Restaurant, isa man ka dumaan nga kalan-an nga kilala sa ila Chinese cuisine. Mas malapit ini sa Cinematheque, gani matabok lang kami sa dalan pagkatapos namon kaon agod makahingabot sa 1:30pm nga showing sang “Sonata.” Hustohan gid lang, naghalin kami sa school mga 11:30, nag-abot sa Dainty mga 11:45, nagkaon sang mahagpok nga buttered chicken, fried lumpia, mainit nga pancit gisado kag fried rice (yum yum gid ka tama bisan indi Jollibee!) kag nagsugilanon tubtob mag 1:00. Pagkatapos naglakat na kami pakadto sa Cinematheque.

Mga pagkaon sa Dainty Restaurant, nga makit-an sa Dalan Iznart, Iloilo City.

Nagtabo didto ang mga CW manangs nga fourth year. Gusto man kuno nila maglantaw sang Sonata. Seryoso ang mga Grade 7 kag Grade 8. Handa gid sila maghilibi liwat. Apang ang ila mga manang iya ahay, nagliligid sang kadlaw sa kon ano ang makahalam-ot nga nakita nila sa dapat masubo nga pelikula. Ti kundi natublag ang iban nga gusto tani mag-emote.

Sa wala pa mag-alas tres, natapos ang pelikula kag ready nga ready na gid ang mga manghod nga magpadayon sa amon pagpanglakaton. Nag-una balik sa school ang mga fourth year. Maayo man, kay daw indi na sila iya maka-relate sa amon tripping. Naglakat kami, kag pagkalab-ot sa Socorro Drug sa dulonan sang JM Basa, nagliko patuo pakadto sa Botica China. Nagsulod sa amon ilong ang kahumot sang mga Chinese medicine. Menthol, daw amo bala sang balanyos sang mga lola. Nawili lantaw ang kabataan sa mga good luck charms nga ginagamit sang mga Intsek sa Fung Sui. May ara man naghimutad sa shark liver oil nga nasulod sa magagmay nga botelya. Nagbakal kami sang kiamoi. Ambot apang tubtob subong daw indi ko gid masahuan ang sabor sining Chinese candy nga ini. Madugay-dugay pa nagwa na kami kag naglakat naman padulong sa mga baligyaan sang mga laya nga gamot kag dahondahon sang mga Ati didto ayon sa De Leon St. Dako gid ang bahin sang lugar nga ini sa akon pagkabata. Sang una masami kami maglakat diri kaupod ang akon iloy kon kami magpamalaklon sang amon kinahanglanon kon adlaw nga Sabado. Sa malawig nga panahon, kabahin ini sang dumaan nga commercial area, sing wala pa nag-uso ang mga malls. Ara pa sa gihapon ang Baby Bakery sa diin kami nagabakal sang mamon kag chiffon cake nga amon masami ginadala pauli bilang pasalubong sa akon mga utod. Ako masami ang ginaupod ni Nanay, ambot ayhan kon tungod palangga gid niya ako bilang kinagot ukon para lang indi ako mag-wild kon ibilin niya ako sa balay. Madumdoman ko pa kis-a nga sa sobra niya nga kaaburido kay ginhana ko ipahurabog ang rupero sa gua sang bintana sang ibilin niya ako, ginpriso niya ako sa sulod sang cabinet sa hulot. Indi pa uso ang child abuse advocacy sadto. Ambot a, kay daw wala man ako madudla. Amo siguro nga masami gid niya ako ginadala kon sya maglakat.

“Ma’am, sa diin na diri ang nagabaligya sang love potion?”

“Pamangkot kamo.”

“Wala kuno, ma’am.”

“Ti wala na sila nagabaligya sina siguro e.” Naghipos-hipos lang ako.

“Ahay a.”

Naglantaw sila sang mga anting-anting himo sa tingga sang bala sang pusil, mga laya nga gamot kag dahon sang kahoy-kahoy nga ginagamit nga bulong. Diri anay ako sang una nakabakal sang bulong para sa kalunggo nga nagtubo sa akon liog. Indi kuntani gusto ang akon doktor nga gamiton ini kay delikado kuno basi ma infection ako, kag dapat mapa-ospital gid ako agod ipakuha ini sa surgeon. Sa pagkabagit ko bala, mabayad ako sing mahal kon may ara man lang bulong nga tag-50 pesos? Mas ginpili ko ang magpasimpalad. Nadula ang akon kalunggo pagkatapos ko palhit sang ointment sa sulod sang mga lima pa lang ka adlaw. Conventional versus indigenous medicine. Daw wala man sing malain nga natabo sa akon. Sa pagpati lang ina sang tawo kag sa iya ihibalo sang kon ano ang maayo ukon malain para sa iya lawas.

Mga ginabaligya nga anting-anting.

Ginhagad ko na ang kabataan nga maglakat pa gid pakadto sa Central Market. Naglantaw kami sang mga handicraft nga ginabaligya didto. Diri man kami ni Nanay nagabakal anay sang mga native pasalubong nga ginapadala sa mga auntie nga nagpauli halin sa States. Wala pa ang SM sadto. Kag mas barato gid di hamak ang bili diri.

Padayon kami sa paglakat. Si Krisha Lei naghapit agod magbakal sang lemonade. Halong, hambal ko. Street food ina, basi magmasakit kamo. Indi na kasubong sang una nga ordinaryo lang sa mga tawo ang magkaon kag mag-inom sang ginabaligya sa higad sang dalan. Siguro, kay indi pa tuman ang polusyon sadto. Indi pa tuman kadamo ang mga salakyan nga nagabuga sang yab-ok kag mahigko nga aso. Indi katulad subong.

Mga ginapamaligya sa Iloilo Central Market.

Nagderetso pa gid kami lakat tubtob nga makalab-ot na sa mayor nga ganhaan sang merkado. Didto, madamo sang nagabaligya sang pinutos nga – pakot gid ninyo – bukayo. Indi ini ang klase nga mabakal sa mga class nga grocery store. Pinutos ini nga gindulsi nga kinagod nga lubi kag kalamay nga pula. Tuman ka tam-is. Amo man sini ang sabor sang bukayo nga ginabaligya sa tyangge sa atubang sang amon balay sang bata pa ako. Tag-singko lang ang bili sini sadto. Nagbakal kami sang pila ka putos.

Madugaydugay pa, “Ti Eugi, natilawan mo na gid man ang bukayo? Manamit man?”

“Hmmmn, so so…” sabat niya nga daw indi sigurado kon manamit gid man ang gintilawan nya nga bukayo.

Gindala ko sila pasulod sa merkado. Naglabay kami sa mga nagabaligya sang kaldero, kalan, kimpit sa halayan, mga silhig kag madamo pa.

“Maghalong sa lutak,” hambal ko sang nakalab-ot na kami sa isdaan. Ang iban sa ila nagtihin-tihin na sa paglakat agod indi mahigkuan ang ila sapatos. Nagyuhom ako. Gusto ko gid makita nila ang mga hilit-hilt sang siyudad. Nag-agi man kami sa ginabaligyaan sang uga. Kahamot. Manami kuntani magbakal sang binulad nga lukos, ugaling ginatigana ko ang akon extra money basi may isa nga makulangan o madulaan sang kwarta. A teacher always has to be prepared, you know.

Nag-agi kami sa Barangay Monay (Barangay M lang ang ginhambal ko). Wala ko na ginsugid sa ila kon ano ini. Wala ko ginhambal nga diri masami nagakadto kon hapon agod mag-inom sang serbesa kag magpaliwaliwa ang madamo nga mga lalaki nga empleyado sang City Hall. Basta ang siling ko, diri makakaon sang manamit nga talaba kag lechon.

Nagwa kami agi sa Hoskyn’s Compound sa diin makita ang sadto dress shop kag beauty parlor sang amiga nga manunudlo sang akon iloy. Diri sila masami nga nagatambay tagsa ka Sabado agod magpatawhay samtang nagasugilanon nahanungod sa kon ano ang nagakalatabo sa eskwelahan kag sa ila kaupod nga manunudlo. Diri kami nagapahuway pagkatapos namon libot pamakal sang mga kinahanglanon sa balay kag eskwelahan – mga kamiseta, medyas, school uniform, butones, hilo, dagom, kag madamo pa. Bangod ara lang ako nagapungko sa higad kag nagapamati sa ila, madamo ako sang nabatian nga sugilanon. Kasubong abi nahanungod sa isa ka kaupod nila nga laon-laon na nga maestra nga buot magpakasal sa isa ka boksidor nga mas manghod sang sa iya. Sa gwa lang sang dress shop ang paborito ko nga palamahawan – ang Happy Go Lucky and Love Pizza. Tiosko lang ini, nagapungko kami sa bangko samtang nagaatubang kag maglantaw sa paghimos sang tindera sang amon order. Paborito ko gid ang Angel Boy kay madamo ini sang kinagod nga keso. Mahagpok kon kadton kay mainit-init pa halin sa mini oven, kag kanamit gid kapin pa kon padalundonan mo sing mabugnaw nga Royal True Orange ukon Seven-up.

Ang bantog nga Roberto's Restaurant sa Dalan JM Basa, Iloilo City.

Madugay-dugay pa, nagwa na kami pakadto sa JM Basa St. kag nagliko patuo pakadto sa Roberto’s, isa man ka dumaan nga kalan-an nga kilala sa ila hamburger kag queen siopao. Malawig ang pila sa gwa sang restaurant. Mahaklo gid ang kahamot sang hamburger kag ketchup halin sa sulod. Kadamo gid sang nagakaon diri masugod sa pagbukas mga alas nueve sang aga tubtob gid sa pagtakop mga alas nueve man sa gab-i. Gusto ko man kuntani nila matilawan ang pagkaon sang Roberto’s, apang indi kami mahimo magpundo kag magkaon diri, bangod may isa pa kami nga dapat kadtuan. (Kag wala ini maupod sa budget.) Ang Buho Bakery didto sa Mapa St. Malip-ot na lang ang ginlakat namon. Pag-abot didto, matawhay na kay indi tuman kadamo ang mga tawo, indi kasubong sa Roberto’s. Kalabanan sa mga customer nagabakal lang sang pandesal, pandesiosa ukon iban nga mga tinapay kag gilayon maglakat. Nagabaligya man ang bakery sang siopao kag hamburger, apang mas madahog ang baligyaanay didto sa Roberto’s. Historical ka tama ang ini nga bakery. Nagpungko kami kag nag-order sang tinapay kag softdrinks. Pandesiosa nga mainit-init pa ang ginbakal ko, pasalubong para sa anak. Wala na ako iya nagkaon pa. Ginpangita ko ang buho nga may rehas sa dingding nga gamit sang mga tawo kon sila magbakal sang tinapay diri nga bakery sadtong tiyempo giyera. Tubtob subong ginagamit gihapon ang buho nga ini ilabi na gid kon gab-i na agod malikaw sa hold-up ang mga nagabaligya sa sulod. Amo nga gintawag ini nga Buho Bakery. Ang bana ko ang nagsugid sini sa akon. Diri kami masami nagakaon sadto sang kami naganobyohanay pa lang. Indi sya ang tipo sang tawo nga magkadto sa mall. Sa Plaza Libertad, sa dumaan nga Rotary Park kag kon diin nga hilit-hilit sang siyudad niya ako ginalagaw.

Ang bantog nga Buho Bakery sa Iloilo City Proper.

Hapon na, malapit na mag-alas singko. Naglakat kami sa eskenita sa tunga sang matag-as nga building palusot sa pihak pa gid nga kalye, sa Ortiz St. Wala sang glamour diri, wala sang aircon kag kon ano-ano nga mga dekorasyon. Mahigko gani ang alagyan – puno sang basura, higko sang ido kag tawo, kag mapangsot. Dayon nagliko kami pawala sa atubang sang bag-o nga Iloilo City Hall agod magsakay sa jeep pabalik sa eskwelahan.

“Dira si mama ko, maam, naga-clinic sa atubang sang City Hall,” hambal ni Angeli.

“Oh… Ti, ano ang pamatyag ninyo sa lagaw naton?”

“Kanami gid ya, ma’am. Kanami gid!”

“Madamo kamo sang nakit-an nga bag-o?”

Pag-abot sa school nagdinalagan na sila pakadto sa Arts building. Daw hinali lang nila nalipatan nga ara pa ako kaupod nila. Tuman lang ako maglakat sunod agod siguraduhon nga kompleto sila pagbalik sa eskwelahan. Ginpangita nila si Cydrick agod ihatag ang iya pasalubong – isa gid kaputos nga bukayo.

Si Españo - Dimzon (ikatlo gikan sa tuo) kaupod ang iya mga estudyante sa Iloilo National High School.

Gadong kag Dimzon, nangin madinalag-on sa ika-66 nga Carlos Palanca Memorial Awards for Literature

Amot ni Gil S. Montinola.

Duha nga katapo sang Hubon Manunulat ang nagdaog sa 66th Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature, sanday Early Sol Gadong (Nagakaangay nga Panapton), 2nd Prize, kag Alain Russ Dimzon (Bahal nga Tuba), 3rd Prize, para sa Malip-ot nga Sugilanon sa Hiligaynon nga kategorya. Ginhiwat ang nasambit nga pasidungog sadtong ika-2 sang Septyembre 2016 sa Rigodon Ballroom, Peninsula Manila.

Una ini nga kahigayunan para kay Gadong ang pagdaog sa Palanca Awards.

Si Early Sol A. Gadong sadtong awarding ceremonies sang Palanca Awards.

“Overwhelming ang magdaog sa Palanca,” siling ni Gadong. “Dako nga kadungganan para sa akon ang mangin kabahin sa listahan sang mga tagdaug kon diin ara ang mga bonggaitan nga mga manunulat sang pungsod.”

Ikaduha naman ini nga Palanca para kay Dimzon kon sa diin sadtong 2012 ang una niya nga daog sa amo man nga kategorya. Subong man nga tuig ginbalhag ang libro ni Dimson nga Repentances and Rehabilitations nga ginbalhag sang Kasingkasing Press.

Si Alain Russ Dimzon, presidente sang Hubon Manunulat.

Magapadayon ang Hubon Manunulat sa kawsa sini nga dugangan ang pagpapagsik sang literatura sang Bisayas Nakatundan. “Tinguhaan ko pa gid nga magpadayon sa pagsulat,” dugang ni Gadong.

Ang Palanca Awards ang tuigan nga nagahatag pasidungog sa mga manunulat nga nagabulig pauswag kag tib-ong sa literatura sang Pilipinas.

Si Gadong (ikaduha gikan sa wala) kaupod ang iban nga tagdaog kag ang mga hurado sang Palanca Awards.

-------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Si Gil Salanio Montinola tumandok sang Mina, Iloilo. Nangin kabahin sya sang mga pungsodnon nga workshop sa pagsulat, kaangay sang Iyas National Writers Workshop kag Iligan National Writers Workshop. Nagdaog sya sang ikaduha nga padya para sa Short Story in Hiligaynon nga kategorya sa Carlos Palanca Memorial Awards for Literature sadtong tuig 2015.

Duha ka Binalaybay ni Joseph Espino

Kabugwason sa Riyadh

Malawig ang lawod sang akon balintataw

Sa paglayag ko sang handuraw sa imo

Nagabalod ang kainit sang disyerto
Nagapal-ok sang akon likod

Sa nagatutod nga adlaw

Nagalutaw ang imo dagway
Samtang padayon ang akon pagbugsay

Sang aton mga handom sa idalom

Sang mapaang nga langit

Agod sa aton paghaksanay

Magabugnaw ang adlaw.

**************************************************

Hangin

                                                Sa pagtabon sang kasisidmon,

                                                sa payag sang mga kabus,

                                                gaingos ang dapya sang hangin

                                                nga daw indi mapahim-us.

                                                Hangin sa mapiraw nga sulu

                                                makit-an ang pag-antus

                                                sa landing sang mga nawong

                                                nga madugay nga nagahipus.

                                                Hangin, masakit ang magtulok

                                                dira sa tion sang pagkaon,

                                                ang pagtimu sang mapait nga isda

                                                kag ginkinot nga kan-on.

                                                Ikaw lang ang nakakita,

                                                ikaw lang ang nakabati.

                                                Indi na manugid sa iban

                                                kay wala sing mamati.

                                                Ihutik na lang sa mga kahoy

                                                ang imo nakit-an,

                                                sa mga sanga nga nagapanaghoy

sa likod sang kadudulman.  

--------------------------------------------------------------------------------------------------

Si Joseph Espino nagtapos sa University of San Agustin. Ang iya mga sinulatan nalakip sa mga literary nga antolohiya sang West Visayas kasubong sang Mantala kag Patubas : An Anthology of West Visayan Poetry (1986-1994). Nangin finalist sya sang mga nagakalainlain nga art contests sa pungsod. Sya subong ang art director sang thepromohub.com.

Bantayan ang Iloilo Taboan 2016 Writers Festival!

Pagsinapol 3, Natigayon

Amot ni Noel G. de Leon.

Natigayon sang 29 Agosto 2016 ang ikatlo nga Pagsinapol sang Hubon Manunulat sa Book Latte, Robinson’s Iloilo, alas singko sang hapon. Gintambungan ang pagsinapol sang mga miyembro sang Hubon Manunulat nga sanday Norman T. Darap, Maria Dulce V. Deriada, Gil S. Montinola, Early Sol A. Gadong, Noel G. de Leon, Rey Salem, Rex Hidalgo, kag John E. Barrios.

Ginpangunahan ni John Barrios ang diskusyon sa malip-ot nga sugilanon ni Peter S. Nery (Donato Bugtot) nga una nga ginhatagan punto ang importansya sang maayo nga representasyon sang tawo kag kultura. Para kay Barrios kinahanglan nga mangin responsable ang mga manunulat ilabi na gid kon usaron nila sa ila sinulatan ang mga partikular nga tawo kag kultura sa sosyodad.

Ginsundan ini sang sugilanon ni Jonathan Jurilla (Ulan sa Bulan sang Abril) nga ginpangunahan ni Dulce Maria V. Deriada ang diskusyon sa pagsugod sa pagrebyu sang mga hitabo sa sulod sang teksto. Para kay Deriada, adbentahe ang simplisidad sang naratibo ni Jurilla ilabi na kay tuman ka komplikado sang mga karakter sini sa sugilanon. Ginpaathag man ni Rex Hidalgo nga dako ang papel sang manunulat ilabi na gid para makonteksto sang mga manugbasa ang sugilanon kon lantawon sa perspektiba sang manunulat.

Ang ulihi nga sugilanon amo ang sugilanon ni Genevieve L. Asenjo (Turagsoy). Ginpamunuan ni Early Sol A. Gadong ang diskusyon sa bulig ni Gil S. Montinola. Ginpaathag ni Gadong kag Montinola ang importansya sang pagpasulod sang bag-o nga estilo kag form sa pagsulat sang sugilanon sa Hiligaynon. Para sa ila, importante nga mangin agresibo sa pag eksperimento ang mga bag-ong tubo nga manunulat ilabi na gid ang mga nagaentra sa Palanca kag may bag-o nga sensibilidad sa ila mga sugilanon.

(Gikan sa wala: Dulce Maria Deriada, Rex Hidalgo, Norman Darap, Early Sol Gadong, kag Noel G. de Leon.)

Ang Pagsinapol isa ka bulanan nga aktibidad sang mga miyembro sang Hubon Manunulat (apang indi man limitado lang sa mga miyembro sini) kon sa diin luyag estoryahan, debatihan, kag iapresyar ang mga sinulatan sang mga manunulat sa Bisayas Nakatundan ilabi na gid ang mga sugilanon nga tagdaog sa tuigan nga kontes sang Palanca. Tinutuyo sang Pagsinapol nga dal-on sa mas kritikal nga diskusyon-diskurso ang paglantaw sa mga sinulatan sang mga manunulat.

Sa luyag magtambong sa bulanan nga pagsinapol sang grupo, makig-angot lang sa Facebook ni Early Sol A. Gadong ukon i-like ang Facebook page sang Hubon Manunulat.

------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Si Noel G. de Leon sa subong nagatudlo sang Filipino sa University of San Agustin samtang iya ginatapos ang iya Master of Education (Filipino) sa University of the Philippines Visayas. Sya ang nagapamuno sang Kasingkasing Press, Inc.

Hubon Manunulat Nakig-angot sa UP High School in Iloilo para sa Basahay sang Binalaybay

Nakig-angot ang mga katapo sang Hubon Manunulat sa mga opisyal sang Kapisanan ng Panitikan at Wika ukon KAPWA sang University of the Philippines High School in Iloilo para sa paghiwat sang Basahay Binalaybay sa Yupihay sadtong ika-23 sang Agosto 2016, 4:30 tubtob 6:00 sang hapon, sa Center for West Visayan Studies Court sang UP Visayas sa syudad sang Iloilo.

Ginpangunahan nanday Early Sol Gadong kag John Barrios, nga parehas manunudlo sang UPHSI ang natungdan nga paghiwat, nga pag-ugyon sa pagselebrar sang Buwan ng Wika. Nagtambong man kag nagbasa sang mga binalaybay ang mga katapo sang Hubon Manunulat nga sanday Dulce Maria Deriada, Noel Galon kag Gil Montinola. Nagbasa man sang mga binalaybay ang mga bumulutho sang UPHSI. Nagtambong ang mga bumulutho, manunudlo, kag staff sang UPHSI sa amo nga paghiwat.

Padayon lang nga magbantay diri sa Tambubo Hiligaynon para sa mga palaabuton pa gid nga mga paghiwat.

Ang mga tumalambong sa Basahay Binalaybay

Si Early Sol Gadong kaupod si Prof. Donne Jone Sodusta sang UP Visayas

Mga manunudlo sang UP Visayas nga nagbasa sang mga binalaybay

Si Prof. Celia Parcon, Chairperson sang Division of Professional Education sang UP Visayas

Si Dulce Maria Deriada sa pagbasa sang iya binalaybay

Pagsirinapol 2 Ginhiwat Sadtong Hulyo 30

Nangin madinalag-on ang ginhiwat nga Pagsirinapol 2 sadtong 30 Hulyo 2016 sa may Book Latte sa Robinson's Place Iloilo.

Nangin tampok sa pagsirinapol sang mga nagtalambong ang mga sugilanon nanday Jesus Insilada, Gil Montinola, kag Alain Russ Dimzon.

Bantayan naton ang pagbantala para sa palaabuton nga Pagsirinapol 3.

Pagsirinapol

Ginhiwat sadtong ika-17 sang Hulyo 2016 ang nahauna nga Pagsirinapol, isa ka small-group discussion sang mga kabahin sang Hubon Manunulat nahanungod sa mga obra sa Hiligaynon.

Pagahiwaton ang Pagsirinapol 2 sa palaabuton nga Hulyo 30.

ANG KANDING NGA SI ZEBRA ni Dulce Maria V. Deriada

[Gikan sa editor: Sini nga bulan sang Hunyo, pagahatagan sang lugar sang Tambubo Hiligaynon ang mga ulihing-tubo nga manunulat sang Bisayas Nakatungdan.]

ANG KANDING NGA SI ZEBRA

Ni Dulce Maria V. Deriada

           

Sa isa ka uma sa bulubakulodnon nga banwa sang Santiago, may isa ka puti nga kanding nga si Potpot. Sang sya diutay pa, nagadaridi ini kon maglakat. Sang sya nagadako, nag-amat- amat pakita ang itom nga linyalinya sa iya maputi nga balahibo. Si Andres, ang walo ka tuig nga bata ni Mister kag Misis Canto nga tag-iya sang uma, nalingaw gid sa samay nga itom sang kanding. Bangod sini, indi na Potpot kundi Zebra ang iya tawag sa nagadaridi nga kanding nga may linya- linya nga itom. Amo naman ini ang tawag sang mga sapat sa uma kay Potpot.

Makahalam-ot katama sa mga sapat sang mga Canto ang nagadaridi nga kanding. Apang labi nga makahalam-otan pa gid sang ila makita ang kanding nga indi lang daw matumba kon maglakat. May ara pa sang samay nga itom sa iya puti nga balahibo.  Tuman gid ang sunlog sang mga kanding kay Zebra.

“Sa diin naghalin ang pagkalaw-ay nga sapat nga ina?” pusnga ni Maoy, ang pinakatigulang kag pinakaalabuton sa mga kanding. “Ano ayhan ang ginkaon sang iya nanay sang ara sya sa iya tyan? Lukos kag puti nga kalamay?”

 “Ay, sa pagkalaw-ay gid!” sugpon sang palahikay nga si Purang nga maluyagon magpa-tahom sa iya kaugalingon.

 “Mee! Mee!” singgit sang tanan nga kanding.

“Law-ay si Zebra! Oink! Oink!” ugok ni Budak nga baboy.

“Oink! Oink” ugok sang tanan nga baboy.

“Law-ay si Zebra! Maaa! Maaa!” hugyaw ni Momo nga baka.

“Maaa! Maaa!” hugyaw sang tanan nga baka.

Si Clang lang nga munga ang wala nag-upod sa pagsunlog sa makaluluoy nga kanding. Nanamian ang munga kay Zebra kay tuman gid ini ka matinahuron sa iya. Kon si Clang nagapangita sang lago, si Zebra ang nagaupod sa iya mga piso.

Si Zebra palangga kaayo sang iya iloy kag amay.

“Malaw-ay bala ako?” pamangkot  ni Zebra sa iya mga ginikanan.

“Syempre indi, anak,” ang masunson nila nga sabat.

“Ang imo samay nagapahibalo nga ikaw pinasahi,” siling sang iloy kag amay.

Palangga man si Zebra ni Andres. Sya ang nagapakaon sa kanding kon aga. Pagkatapos niya ini ilakatlakat sa talamnan, dal-on nya ini dayon sa bubon kag paliguan. Indi si Zebra katulad sa iban nga kanding nga nahadlok sa tubi. Maluyagon ini maligo kag nanamian gid sya kon gina-bubble bath ini ni Andres gamit ang lemon shampoo sang iya iloy.  Manami gid ang piyongpiyong sang kanding samtang ginabasyahan ini ni Andres. Indi makaantos ang iban nga mga kanding magtan-aw sa iya. “Mee! Mee!” ila singgit.

Nag-abot ang tig-ilinit kag malapit naman ang pyesta sa Santiago. Matagtuig, ang gina-kalangkagan sang tanan amo ang paindis-indis sang mga sapat gikan sa nagkalainlain nga mga uma sang banwa. Sang nagligad nga tuig, ang paindis-indis amo ang padasigdasig kaon sang hilamon. Ang nagdaog amo si Kurdapya, ang baka sa uma sang mga Enrique. Wala pa gid sing nadaogan ang uma sang mga Canto sa mga paindis-indis nga ini.

Subong nga tuig, ang paindis-indis amo sa pinakamadasig magdalagan nga kanding. May kakunyag nga namati si Andres sa iya amay sang ini nagsiling nga luyag sang mga nagadumala sang paindis-indis nga dapat may masakay sa kanding tubtob sa kataposan agod ilawag ini nga nagdaog. Labaw nga nakunyag pa gid si Andres sang ginsilingan sya sang iya amay nga sila ni Zebra ang magapasakop sa palumba.

“Pat-od ka, ‘Tay, nga gusto mo kami ni Zebra magpasakop?” pamangkot ni Andres.

“Huo, anak. Nagapati ako kay Zebra. Bisan nagadaridi man sya gihapon kon maglakat kon kaisa, bataon sya kag nagdako nga makusog.”

Sang naglibot na sa mga sapat ang balita nga si Zebra amo ang magapasakop para sa uma sang mga Canto, nagwakal naman sila.

“Ay, sus, indi gani kalakat maayo ang malaw-ay nga kanding nga ina, madalagan pa abi,” hikay nila. “Indi gid kita sini magdaog.”

Ang malipayon lang gid amo si Clang kag ang iloy kag amay ni Zebra. Bisan si Zebra ginkulbaan.

“Ano abi kon indi ako magdaog?” pamangkot niya sa iya mga ginikanan.

“Indi importante kon magdaog ka ukon indi,” sabat nila sa bata. “Ang importante, nag-tinguha ka.”

Aga pa nagbadlak ang adlaw sa pyesta sang Santiago. Aga man nagbugtaw si Andres kag si Zebra. Ginpakaon ni Andres ang kanding kag ginpaliguan. Pagkatapos, naglakat na sila sa duog sang paindis-indis. Pag-abot nila, didto na ang mga kanding kag ang mga bata nga masakay sa ila. Tanan nga tag-iya sang mga uma sa banwa didto man. Didto man ang mga sapat sang mga Canto kag madamo pa gid nga mga sapat nga nagapalibot sa dalaganan sang mga kanding. 

Nagsugod na ang palumba. Naglupok ang rebentador, pabutyag nga madalagan na ang mga kanding. Nagginahod ang mga sapat.

Malapit pa lang nga dalagan halin sa starting line, natipalo si Zebra. Daw mamaoy ang mga sapat sang mga Canto sa ila nakita.

“Sige lang, Zebra,” siling ni Andres sa kanding samtang ginhugot pa gid ang kapot sini sa iya sungay.

Kapila pa gid ka beses nga daw matumba si Zebra samtang nagadalagan ini. Daw madulaan na sya sing gana nga tapuson ang palumba.

“Indi ka magkahadlok, Zebra,” hutik ni Andres sa iya. “Ari lang ako sa likod mo.” Ginbuy-an sang bata ang sungay sang kanding kag ginhakos sini ang iya liog. Sang nabatian ni Zebra ang hutik sang bata, may nabatyagan sya nga lain nga kakusog sa panglawason sini. Kag wala untat ini nga nagdalagan kag nagdalagan. Sa hinali lang, malapit na niya malambot si Dagul, ang naga-panguna nga kanding sa palumba.

Daw indi magpati ang mga sapat sang mga Canto sa ila nakita. Ang mga tawo nagsiling nga indi lang ang kanding katulad sang itsura sang zebra apang ang kadasig sini nakuha man niya.

“Maayo, Zebra!” singgit ni Andres sa kanding. “Da best ka gid!” Ginhugot niya pa gid ang kupo sa liog sang kanding kag ginlubong ang iya ilong sa likod sang ulo sini.

 Sa pamatyag ni Zebra, tuman gid ang iya kakusog kag kadasig magdalagan. Sya ang pinakakusog kag pinakadasig nga kanding sa bilog nga Santiago kag sa bilog nga kalibotan. Natingala ang iban nga mga kanding kag ang mga nagasakay sa ila kon ano ang natabo kay Zebra.

            Sa hinali, nagsinggit ang isa sa mga nagasakay sa kanding: “Kahibalo ako kon ngaa madasig na magdalagan si Zebra. Sang ginakaptan pa lang ni Andres ang iya sungay, mahinay ini magdalagan. Nakita ko sya nga ginhakos ni Andres kag ginlubong ang iya ilong sa likod sang ulo ni Zebra. Pagkatapos sini, madasig na sya magdalagan.”

            Sang nabatian ini sang mga bata nga nagasakay sa kanding, ginkup-an nila tanan ang liog sang ila ginasakyan kag ginlubong ang ila ilong sa ulohan sini. Apang wala nagdalagan sing madasig ang mga kanding kay hinali nga ginbuy-an sila sang mga nagasakay sa ila likod. Indi sila makaantos sa baho sang ila kanding.

            “Grabe!” singgit sang isa ka bata. “Daw pan-os nga keso!”

“Kabaho gid!” singgit pa gid sang isa. “Daw pan-os nga gatas!”

Samtang nagakinagamo ang mga bata kag ang ila mga kanding, naunahan ni Zebra si Dagul. Ang bata nga nagasakay sini luyag na manaog kay naglain ang iya pamatyag pagkatapos niya ginhakos sing tuman si Dagul.

Sang gab-i nga ina, malipayon ang mga sapat sa uma sang mga Canto sa pag-saulog sang kadalag-an ni Zebra. Labi gid nga malipayon si Clang kag ang iloy kag amay ni Zebra.  Indi man gihapon makapati ang mga sapat nga nagdaog ang kanding sa palumba. Apang sa baylo sang paghikay, pulos pagdayaw ang nabatian ni Zebra halin sa mga sapat.

“Pasensya na, Zebra,” siling ni Maoy kag ni Purang.

“Mee! Mee! Mee!” sugpon sang mga kanding.

“Pinasahi ka man gid, Zebra,” siling ni Budak.

“Oink! Oink! Oink!” sugpon sang mga baboy.

“Da best ka gid, Zebra nga kanding,”siling ni Momo.

“Maaa! Maaa! Maaa!” sugpon sang mga baka.

Kag napuno sang tingog sang mga sapat ang mainit nga kagab-ihon sa isa ka uma sa bulubakulodnon nga banwa sang Santiago. Apang subong, mga tingog ini sang kalipay kag bugal para sa nagadaridi kag may samay nga kanding nga ang ngalan Zebra.

 *Una nga nabalhag ang ini nga sugilanon sa Magsugilanonay Kita, tinipon nga mga malip-ot nga sugilanon para sa mga bata, nga ginbalhag sang Hubon Manunulat.